ทศชาติชาดก
เรื่อง มโหสถบัณฑิต ผู้ยิ่งด้วยปัญญาบารมี ตอนที่ 32
จากตอนที่แล้ว พระเจ้าวิเทหราช ทรงคิดหาอุบายที่จะทดลองปัญญาของมโหสถขึ้นมาได้อีก จึงมีรับสั่งให้พวกราชบุรุษเข้าเฝ้า เพื่อนำพระบรมราชโองการไปแจ้งให้ชาวบ้านปาจีนยวมัชฌคามทราบอีกครั้ง
เมื่อได้รับราชบัญชาแล้ว พวกราชบุรุษชุดเดิมก็ได้ไปป่าวประกาศให้ทราบว่า “เจ้าเหนือหัวทรงมีพระราชประสงค์ให้ชาวบ้านปาจีนยวมัชณคาม จงส่งสระโบกขรณีไปถวายพระองค์ โดยให้นำไปไว้ในพระราชวัง ภายใน ๗ วัน หากไม่อาจส่งมาได้ จักต้องถูกปรับสินไหมพันกหาปณะ”ชาวบ้านปาจีนยวมัชฌคามเมื่อได้ยินพระราชโองการดังนั้นแล้ว ต่างพากันเดือดเนื้อร้อนใจ บ่นงึมงำไปตามประสา ในที่สุดก็พกเอาปัญหานั้นไปขอความช่วยเหลือจากมโหสถบัณฑิตอีกเช่นเคย
ครั้นมโหสถได้ฟังที่มาของปัญหานั้นจบลง เพียงครู่เดียวเท่านั้น ด้วยอานุภาพแห่งสชาติปัญญาที่ติดตัวมาตั้งแต่เกิด อุบายที่จะใช้แก้ปัญหาดังกล่าว ก็ปรากฏชัดขึ้นมาในใจ เหมือนเห็นฝูงปลาที่แหวกว่ายอยู่ในน้ำใส จึงหันมากล่าวกับบิดาว่า “ท่านพ่อครับ ผมอยากจะได้พวกผู้ชายที่ร่างกายกำยำล่ำสัน พูดจาคล่องแคล่ว และกล้าหาญพอที่จะเป็นตัวแทนกราบทูลแด่พระราชาสักห้าหกคนครับ”
ส่วนท่านเศรษฐีได้ฟังดังนั้นก็รับปากทันทีว่า “ได้ซิลูก เดี๋ยวพ่อจะหาให้”
สักครู่หนึ่ง คนหนุ่มตามจำนวนที่มโหสถต้องการก็มาถึง มโหสถจึงเรียกเข้ามาใกล้ แล้วชี้แจงอุบายนั้นอย่างละเอียด
ชายเหล่านั้นรับคำของมโหสถอย่างแข็งขัน แล้วก็รีบกระทำตามวิธีที่มโหสถแนะไว้ทุกประการ โดยก่อนหน้าที่จะผ่านเข้าสู่ประตูพระราชวัง ก็พากันลงเล่นน้ำจนกระทั่งตาแดงก่ำ เสื้อผ้าที่สวมใส่ก็ชุ่มโชกไปด้วยน้ำ ผมเผ้าเปียกปอนยุ่งเหยิง ทั้งเนื้อทั้งตัวดำเลอะเทอะเปรอะเปื้อนไปด้วยโคลนตม ต่างถือเชือก ก้อนดิน และท่อนไม้ไว้ในมือคล้ายคนวิกลจริต พากันเดินดุ่มๆเข้าสู่พระนครไป โดยไม่สนใจคำร้องเรียกของผู้คนสองข้างทาง
ครั้นมาถึงประตูพระราชนิเวศน์ นายทวารบาลท่าทางขึงขังซึ่งยืนเฝ้าประตูอยู่ ก็ตะโกนถามเสียงดังว่า “เฮ้ย พวกเจ้าจะไปไหน”
“จะไปไหน ไม่เห็นเกี่ยวอะไรกับพวกท่าน” เสียงชายหนุ่มคนหนึ่งในจำนวนนั้นร้องบอก
“อ้าว..ทำไมพูดอย่างนี้ละ เดี๋ยวก่อน มาคุยกันให้รู้เรื่องก่อน พวกเจ้าจะไปไหน”
เมื่อเห็นว่าเรื่องชักจะไปกันใหญ่ ชาวบ้านผู้เป็นหัวหน้าท่าทางสุขุมกว่าเพื่อน จึงบอกแต่เพียงสั้นๆว่า “พวกเรามาจากบ้านปาจีนยวมัชคาม”พอได้ยินคำว่า “บ้านปาจีนยวมัชฌคาม” เท่านั้น นายประตูก็ไม่ได้ซักอะไรให้มากความ แต่กลับยินยอมให้เข้าไปแต่โดยดี
ด้วยเหตุที่ก่อนหน้านี้พระเจ้าวิเทหราชทรงมีรับสั่งว่า “ชาวปาจีนยวมัชฌคาม ไม่ว่าใครก็ตามหากมีประสงค์จะเข้าเฝ้า ก็สามารถที่จะเข้าเฝ้าพระองค์ได้ตามความปรารถนา โดยไม่จำเป็นต้องหน่วงเหนี่ยวไว้”
ขณะที่นายประตูรีบเปิดทางให้คนเหล่านั้นผ่านเข้าไป ก็กล่าวขึ้นทีเล่นทีจริงว่า “ได้รางวัลแล้วอย่าลืมแบ่งกันบ้างนะ”
ชายหนุ่มคนหนึ่งที่มาด้วยกัน ก็ตอบทันควันโดยไม่ทันคิดว่า “เอาเถอะท่าน ถ้าได้รับหวายพระราชทานแล้วจะแบ่งให้” ขณะที่ภาพในใจของชายหนุ่ม กำลังนึกถึงหวายตะค้าสำหรับเฆี่ยนนักโทษ
นายประตูได้ยินดังนั้น ก็สะดุ้งเฮือก จนต้องหันมาถามซ้ำด้วยน้ำเสียงขึงขังว่า “เจ้าว่ายังไงนะ”
ชายหนุ่มผู้เป็นหัวหน้าชาวบ้าน จึงต้องรีบแก้แทนว่า “ถ้าได้รับรางวัลพระราชทานแล้ว จะต้องแบ่งให้ท่านอย่างแน่นอนไงละ”
“อืม..แล้วไป พวกเจ้ารีบไปเถอะ จะไปไหนก็ไป”
ชาวบ้านเหล่านั้นเห็นนายประตูท่าทางไม่ค่อยสบอารมณ์นัก จึงพากันเร่งฝีเท้าให้เร็วขึ้นอีกหน่อยหนึ่ง ไม่ช้าก็มาถึงยังเบื้องหน้าพระที่นั่งภายในท้องพระโรงวินิจฉัย
ครั้นแล้วจึงกราบถวายบังคมแด่พระราชา ท้าวเธอทอดพระเนตรเห็นชายเหล่านั้นเนื้อตัวเปรอะเปื้อนด้วยโคลนตม ก็ทรงแปลกพระทัยไม่น้อย จึงตรัสถามว่า “พวกเจ้ามาจากบ้านปาจีนยวมัชฌคามรึ” “พระเจ้าค่ะ พวกข้าพระองค์มาจากบ้านปาจีนยวมัชฌคาม” ชายผู้เป็นหัวหน้าตอบอย่างฉะฉาน
“แล้วเจ้าไปทำอะไรกันมา ถึงได้เนื้อตัวโสโครกถึงเพียงนี้”
พวกชาวบ้านจึงกราบทูลพร้อมกันว่า “พวกข้าพระพุทธเจ้าทำตามรับสั่งของพระองค์ พระเจ้าค่ะ”
ท้าวเธอได้สดับเช่นนั้น ก็ยิ่งทรงแปลกพระทัย จึงตรัสถามว่า “นี่เจ้าพูดอะไรกัน เราน่ะหรือ สั่งให้พวกเจ้าไปลุยโคลนตมมาอย่างนี้ ”
ชายผู้เป็นหัวหน้ามิได้สะทกสะท้าน ได้กราบทูลอย่างองอาจว่า “หามิได้พระเจ้าค่ะ พระองค์มิได้รับสั่งให้พวกข้าพระองค์ลุยโคลนเช่นนี้ แต่ก่อนหน้านี้ พระองค์ทรงมีพระบรมราชโองการให้ชาวบ้านปาจีนวยมัชฌคามส่งสระมาถวายมิใช่หรือ พระเจ้าข้า” ท้าวเธอได้สดับคำของเขา ก็ทรงระลึกถึงปัญหาที่พระองค์ทรงผูกไว้ได้ แต่แล้วพระองค์ก็ยังทรงสงสัยอยู่ดี จึงตรัสถามว่า “ใช่ เราสั่งให้พวกเจ้านำสระมาถวายเรา แต่นั่นเกี่ยวอะไรด้วย”
“ก็เพราะพวกข้าพระพุทธเจ้าทำตามพระบัญชาของพระองค์นั่นแหละ ถึงได้ตกอยู่ในสภาพเปียกปอนเช่นนี้ พระเจ้าค่ะ”
พระราชาได้สดับดังนั้นก็ยังไม่ทรงทราบอยู่ดีว่าพวกเขาต้องอยู่ในสภาพเลอะเทอะอย่างนี้เนื่องจากไปทำอะไรมา ส่วนว่าพระราชาตรัสประการใด โปรดติดตามตอนต่อไป
พระธรรมเทศนาโดย : พระราชภาวนาวิสุทธิ์ (ไชยบูลย์ ธมฺมชโย)
พระธรรมเทศนาโดย : พระราชภาวนาวิสุทธิ์ (ไชยบูลย์ ธมฺมชโย)
